Prawie 5000 osób otrzymało w 2016 roku pomoc w formie bonów na żywność i artykuły higieniczne oraz środków na opłacenie wynajmu mieszkań od Caritas Polska w Libanie i Jordanii.
Caritas Polska prowadziła w 2016 projekty humanitarne w kilku krajach Bliskiego Wschodu szczególnie dotkniętych w wyniku wojny w Syrii. W Libanie i Jordanii, które przyjęły ogromną liczbę uchodźców z Syrii, Caritas Polska wraz z partnerami pomagała uchodźcom i najuboższej ludności lokalnej w zaspokojeniu podstawowych potrzeb życiowych. Pomoc w formie bonów na żywność i artykuły higieniczne oraz środków na opłacenie wynajmu mieszkań otrzymało prawie 5000 osób.
Rodziny uchodźców przebywających w krajach sąsiadujących z Syrią borykają się z bardzo wieloma problemami, których wspólnym mianownikiem jest brak środków finansowych na zaspokojenie często zupełnie podstawowych potrzeb życiowych. Przede wszystkim chcą mieć dach nad głową, a koszty wynajmu mieszkań są wysokie. Niejednokrotnie zmuszeni są do ograniczenia dziennych racji pożywienia, zadłużają się, nie mają środków, aby odpowiednio zadbać o higienę, zwłaszcza w przypadku niemowląt.
Zgodnie z międzynarodowymi standardami pomocy humanitarnej nacisk kładzie się na takie wsparcie, które nie uprzedmiotawia beneficjentów, ale pozostawia im możliwość wyboru choćby tego, co będą jedli i gdzie będą mieszkali. Dlatego pomoc udzielana była w formie bonów na żywność i artykuły higieniczne oraz kart bankomatowych miesięcznie doładowywanych określoną kwotą. Działania prowadzone przez Caritas Polska oraz partnerów – Caritas Jordania i Caritas Liban – wsparły 1042 łącznie gospodarstwa domowe, które mogły w wyższym stopniu zaspokoić swoje potrzeby.
Bony na żywność w Jordanii
411 rodzin w Jordanii, w tym 30% rodzin najuboższych mieszkańców lokalnych, otrzymywało przez kilka miesięcy bony na żywność i artykuły higieniczne. Dystrybucja bonów na żywność poprzedzona była sesjami informacyjnymi dotyczącymi higieny produktów spożywczych. Osoby potrzebujące w szczególny sposób zróżnicowanej diety, a więc osoby starsze czy przewlekle chore odbywały regularne konsultacje z dietetykiem, po czym otrzymywały bony na zakup świeżej żywności (warzyw, mięsa, jajek). Z kolei rodziny z dziećmi poniżej pierwszego roku życia otrzymywały bony na zakup mleka modyfikowanego i innych produktów dla niemowląt. Podczas dystrybucji bonów dzieci i matki korzystały z darmowych konsultacji lekarskich. Projekt realizowany był w czterech regionach, w miastach Irbid, Mafrak, Zarqa i Amman.
Abdul Razzak ma 60 lat i pochodzi z Homs, gdzie miał własne gospodarstwo rolne. Od 2012 roku mieszka z żoną i córką w jordańskim mieście Mafrak, dokąd uciekł po tym, jak ich dom dostał się pod ostrzał moździerzowy, a snajperzy strzelali do ludności cywilnej. Syn Abdula zaginął na początku wojny w Syrii, a mąż jego córki jest w niewoli w Syrii od trzech lat. Rodzina Abdula otrzymywała w ramach projektu pomoc w formie bonów na świeżą żywność: „Miałem problemy z zapewnieniem jedzenia i opłaceniem wynajmu mieszkania, więc jedliśmy cokolwiek – tylko chleb, jogurt, herbatę – żeby móc opłacić czynsz. Dzięki pomocy Caritas moja żona mogła kupić kurczaka, mięso, jajka i warzywa, których wcześniej nie kupowaliśmy, bo były za drogie i możemy jeść posiłki częściej niż raz dziennie” – mówi Abdul, dziękując za wsparcie: „Jesteśmy prostymi i niewinnymi ludźmi, którzy są teraz w trudnych warunkach, a wy nie szczędziliście wysiłków, żeby nas wesprzeć”.
Bony żywnościowe i higieniczne w Libanie
Podobną pomoc Caritas Polska świadczyła w Libanie, gdzie 379 gospodarstw domowych otrzymało 5-miesięczne wsparcie w postaci bonów na żywność o wartości 100 dolarów miesięcznie. 345 z tych rodzin dostało również jednorazową pomoc w postaci bonów na środki higieniczne. Bony można było zrealizować w sieci sklepów, z którymi zawarta została umowa. Projekt obejmował te obszary Libanu, w których przebywa największa liczba syryjskich uchodźców, a więc w Zahle w Dolinie Bekaa, w Tripoli, Nahr Ibrahim i Sarba.
Jak mówi Ramzi, kierownik centrum Caritas Liban w Zahle w Dolinie Bekaa, powiedział, „od początku walk w Aleppo, Caritas otrzymuje miesięcznie ok. 300 telefonów o pomoc”. Pomoc świadczona jest – w miarę dostępnych środków – wszystkim potrzebującym, niezależnie od wyznania, bo o wsparcie do Caritas zwraca się także bardzo wielu muzułmanów. „Caritas ma otwarte drzwi dla każdego, bez względu na rasę, kolor skóry i religię. Pomagamy wszystkim, którzy pomocy potrzebują” – mówi dyrektor Caritas Liban, ks. Paul Karam. Projekt finansowany przez Caritas Polska objął znaczącą liczbę potrzebujących i uzupełnił ciągle zbyt mały budżet na pomoc uchodźcom w Libanie, gdzie na 4 miliony mieszkańców przypada ponad 1,5 miliona Syryjczyków.
Fundusze na wynajem mieszkań w Jordanii
W Jordanii Caritas Polska przez 4 miesiące wspierała finansowo 252 rodziny syryjskie i najuboższych Jordańczyków. Beneficjenci otrzymali karty bankomatowe i odbyli szkolenie z obsługi bankomatów. Następnie co miesiąc karty te zasilane były kwotą 125 dinarów (około 700 zł), którą ubogie rodziny mogły przeznaczyć na koszty wynajmu mieszkania i podstawowe opłaty. Dzięki otrzymanej pomocy beneficjenci opłacili pełne raty za wynajem mieszkania i uniknęli eksmisji. Udało im się także zmniejszyć dług i lepiej przygotować do zimy poprzez zakup paliwa lub gazu do ogrzewania.
Mohammed Yasser pracował kiedyś w Libii, gdzie inwestował w działalność fabryki. Potem miał jednak wypadek, wskutek którego ma sparaliżowaną jedną nogę. Biznes nie przynosił przewidywanych zysków, więc wrócił do Syrii i osiedlił się w Homs. Ma szóstkę dzieci, w tym cztery córki. Kiedy Homs było atakowane, rodzina uciekła z miasta, obawiając się przed wszystkim przemocy seksualnej wobec córek: „Myślałem tylko o bezpieczeństwie mojej rodziny, zostawiliśmy wszystko, cały dobytek i dokumenty” – mówi Mohammaed. Od 2012 roku rodzina mieszka w Irbidzie, gdzie musi płacić 135 dinarów miesięcznie za mieszkanie. Jeden z synów pracuje, ale zarabia bardzo minimalną kwotę. Aby oszczędzić, kupowali jedzenie tylko na przecenach, a ogrzewanie włączali tylko wtedy, kiedy wszyscy członkowie rodziny byli w domu. Mohammed zgłosił się po pomoc do Caritasu i otrzymał wsparcie, które uchroniło rodzinę przed eksmisją i pozwoliło stabilniej stanąć na nogach. W roku 2017 realizowany będzie drugi moduł projektu, dzięki któremu kolejne rodziny otrzymają pomoc finansową na zapewnienie schronienia.
Projekty w Jordanii i Libanie współfinansowane były w ramach programu polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP.